Lipiany to niewielkie miasteczko w woj. zachodniopomorskim, w pow. pyrzyckim, w gminie Lipiany. Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1265 roku, lecz już w IX wieku na tych terenach wzniesiono gród warowny plemienia Pyrzyczan. Prawa miejskie Lipiany uzyskały na początku XIV wieku. Jak przystało na tak stare miasto, znajdują się w nim liczne zabytki.

Przede wszystkim w mieście zachował się późnośredniowieczny układ urbanistyczny z centralnie położonym rynkiem. Na rynku warto zwrócić uwagę na ratusz z drugiej połowy XVIII wieku, w którym obecnie mieści się Urząd Miasta. Do jednej z bocznych ścian dostawiona została Studzienka Piwowarów, czyli zabytkowa fontanna z lat 30-tych XX wieku, ozdobiona płaskorzeźbą wyobrażającą mieszczan pijących piwo. Jeden z budynków tuż przy rynku zdobi ciekawy mural przedstawiający przedwojenne  Lipiany, z budynkami, które nie dotrwały do dnia dzisiejszego. 

Kolejnym wiekowym zabytkiem w centrum miasta jest gotycki kościół Wniebowzięcia NMP z XIII wieku. Wybudowany został z ciosów granitowych i cegły. Niestety, poza godzinami nabożeństw, zamknięty. 

Warto przejść się wybrukowanymi uliczkami miasta, przy których zachowało się sporo zabytkowych domów. 

 

 

Jak spora część średniowiecznych miast i miasteczek, również Lipiany zostały otoczone murami obronnymi. Miasto z trzech stron otoczone jest wodami dwóch jezior, tylko od strony zachodniej było narażone na ataki. Pierwotnie zabezpieczono tę część osady wałami drewniano-ziemnymi. Obwarowania wokół całej miejscowości zaczęto wznosić w XIII wieku z kamienia polnego. Obwód fortyfikacji, wzniesionych na planie owalu, liczył 1570 metrów. W późniejszym okresie mury zostały podwyższone, ale użyto już do tego cegły gotyckiej. Ich wysokość wynosiła ok. 8 metrów. Wzmocnione były prostokątnymi basztami łupinowymi, otwartymi od strony miasta. Każda baszta posiadała na poziomie trzeciej kondygnacji otwory strzelnicze, dwa z przodu i po jednym z każdego boku. 

Do miasta prowadziły dwie bramy, od wschodu Myśliborska, od zachodu Pyrzycka. Wzniesione zostały w XIII wieku, nadbudowane zostały w kolejnych wiekach. Brama Myśliborska, pierwotnie dwukondygnacyjna, w XIV wieku podwyższona o kolejną kondygnację, zaś w następnym wieku nakryto ją dwuspadowym dachem. Brama Pyrzycka, również początkowo posiadała dwie kondygnacje, w XIV wieku podwyższona o kolejną oraz nadbudowana w XV wieku o ośmioboczną kondygnację. Obie bramy, zbudowane z cegły, posiadają ostrołukowe przejazdy. 

Do dnia dzisiejszego zachowały się obydwie bramy oraz niewielkie fragmenty obwarowań. Najdłuższy fragment murów, wraz z kilkoma basztami zwieńczonymi blankami, znajduje się po północnej stronie miasta. Na południe od Bramy Myśliborskiej zachował się fragment murów w partii przyziemia. 

 

 

 

Lipiany, położone nad jeziorami, trochę na uboczu turystycznych szlaków, są dobrym miejscem na weekendowy czy kilkudniowy wypoczynek. Brak rzesz turystów, cisza, małomiasteczkowy klimat, ciekawe zabytki, pozwolą każdemu zregenerować siły. Warto zajrzeć do Lipian na dłuższą czy krótszą chwilę, POLECAM!!!