Kościół w Rybniku-Wielopolu

Drewniany kościół pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz Matki Bożej Różańcowej znajduje się w Wielopolu, jednej z dzielnic Rybnika. Najprościej dojechać do niego ulicą Gliwicką (droga 78) od strony centrum miasta kierując się w stroną Gliwic. Po minięciu kąpieliska Ruda i przejechaniu ronda, jakieś 200-250 m. dalej po prawej stronie stoi znak kierujący do kościoła. Jakieś 30 m. dalej zauważymy wąska drogę po prawej stronie. Należy w nią wjechać i kierując się cały czas prosto wiedziemy wprost na plac kościelny. Świątynia znajduje się przy ul. Górnej 17B.

Kościół został wybudowany w roku 1534 w Gierałtowicach. Jego fundatorem był Stanisław Dąbrówka. Budowla jest drewniana, o konstrukcji zrębowej, jednonawowa. Prezbiterium, z przybudowaną zakrystią, jest trójbocznie zamknięte, węższe od nawy. Zarówno nawę jak i prezbiterium pokrywają oddzielne dachy dwuspadowe, które pokryte są gontem. Na dachu nawy znajduje się ośmioboczna sygnaturka, czyli mała wieżyczka, w której najczęściej umieszcza się najmniejszy z dzwonów. Świątynia otoczona jest sobotami, czyli niskimi podcieniami wokół kościoła, nakrytymi jednospadowym dachem. A skąd wzięła się nazwa „soboty”? Otóż w dawnych czasach wierni z dalszych okolic, którzy przybywali na niedzielne msze dzień wcześniej, czyli właśnie w sobotę, mogli schronić się pod tym zadaszeniem przed deszczem, wiatrem itp. Ściany świątyni powyżej sobót pokryte są gontem, poniżej szalowane, czyli odeskowane.

Kościół posiada, dobudowaną w 1844 roku, wieżę o konstrukcji słupowej. Jej budowniczym był mieszkaniec Chudowa, Maciej Pindur. Ściany wieży od fundamentów do połowy wysokości są pokryte gontami, a powyżej szalowane deskami.

Kościół do Wielopola został przeniesiony z Gierałtowic w roku 1976. W nowym miejscu postawiono go na wystającym ponad powierzchnię gruntu, dość wysokim, podpiwniczeniu, które wykorzystano jako salki katechetyczne.

Do kościoła możemy wejść dwoma wejściami. Głównym, znajdującym się w wieży, oraz bocznym, znajdującym się w nawie, z dobudowaną małą kruchtą. Drzwi wejścia głównego ozdobione są pięknymi gotyckimi okuciami.

Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica. Nie pochodzi z tego samego okresu co kościół. Została wybudowana w czasach współczesnych. Patrząc na nią, trudno uwierzyć, że powstała w XXI wieku. Ktoś nie zorientowany, pewnie nie domyśli się, że nie tworzy jednej całości z kościołem.

Kościół niestety nie jest dostępny poza godzinami nabożeństw. Podyktowane jest to względami bezpieczeństwa. Żeby zobaczyć kościół w środku, wybrałem się na niedzielną mszę. Kiedy wierni opuścili kościół, mogłem spokojnie się rozejrzeć i zrobić zdjęcia. Pan kościelny cierpliwie poczekał, aż skończę.

Niestety większość oryginalnego wyposażenia świątyni nie zachowała się do naszych czasów. Ponieważ zbyt długo kościół stał nieużywany w Gierałtowicach, kornik zrobił swoje. Dobrze się zatem stało, że został przeniesiony do Wielopola. Wnętrze obite jest współczesną boazerią, co nie dodaje uroku. Ale nie nie można też powiedzieć, że jakoś bardzo kłuje w oczy. Ołtarz jest nowy, ale zrobiony na wzór oryginalnego. Natomiast zabytkowy jest obraz św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki kościoła. Pochodzi z dawnego ołtarza głównego. Namalował go Franciszek Froemel z Moraw w 1828 r.

Z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowały się jeszcze Stacje Męki Pańskiej pędzla T. Pulczyka z napisami polskimi, pochodzące z 1841 roku. Również kilka rzeźb pochodzi z oryginalnego wystroju świątyni.

Najcenniejszym zabytkiem jest jednak tzw. polichromia patronowa, znajdująca się na stropie prezbiterium i nawy. Polichromia patronowa powstaje dzięki wykorzystaniu szablonów, czyli tzw. patronów. Ta w kościele w Wielopolu powstała prawdopodobnie w tym samym czasie co kościół, czyli w pierwszej połowie XVI wieku. Odkryta została w trakcie remontu kościoła w XX wieku. Poza motywami roślinnymi, czy geometrycznymi, możemy znaleźć orły piastowskie w tarczach gotyckich oraz św. Katarzynę Aleksandryjską, patronkę kościoła. Polichromia jest naprawdę piękna. Chociażby ze względu na nią warto zobaczyć wnętrze kościoła.

Zachęcam wszystkich do odwiedzenia kościoła w Wielopolu. Świątynia leży na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego. Jest obecnie najstarszym na ziemi rybnickiej zabytkiem budownictwa drewnianego. Ma również ogromną wartość ze względu na zachowaną w bardzo dobrym stanie i jednocześnie najstarszą w województwie śląskim polichromię patronową. Kościół z zewnątrz dostępny jest o każdej porze roku. Do środka można wejść w godzinach, kiedy sprawowane są msze i nabożeństwa. Myślę, że warto zwiedzić ten mały kościółek. Nie będziecie zawiedzeni.


Dodaj komentarz