Szalowa to wieś położona w woj. małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Łużna. Jej początki sięgają prawdopodobnie XIII wieku. W połowie XIV wieku istniała tutaj parafia, co poświadcza wykaz świętopietrza z 1357 roku. Najcenniejszym zabytkiem na terenie miejscowości jest kościół pw. św. Michała Archanioła.
Budowę obecnego kościoła rozpoczęto w roku 1739, zaś konsekracja miała miejsce w 1756 roku. Zbudowany został z drewna jodłowego, w kształcie trójnawowej bazyliki. Nawy boczne są niższe od nawy głównej. Trójbocznie zamknięte prezbiterium jest tej samej szerokości co nawa główna. Od strony zachodniej, nad nawami bocznymi wzniesiono dwie wieże. Dach świątyni pokryty jest gontem, zaś ściany zostały oszalowane deskami.
Warto zwrócić uwagę na późnobarokową, XVIII-wieczną rzeźbę św. Michała Archanioła walczącego z szatanem. Została umieszczona na frontowej ścianie kościoła, na dużym, trójkątnym szczycie nawy głównej. Święty został ukazany z mieczem i włócznią skierowaną w diabła, na którym stoi.
Wnętrze kościoła oszałamia swoim bogactwem. Oglądając budowlę z zewnątrz, raczej nikt nie spodziewa się pięknego, barokowego wystroju. Pierwsze, co przyciąga uwagę, to XVIII-wieczne polichromie pokrywające stropy i ściany. Przedstawiają głównie motywy roślinne, kwiatowe, ornamentalne. W prezbiterium warto zwrócić uwagę na malowidła umieszczone na stropie, przedstawiające sceny w architektonicznych oprawach, z łacińskimi sentencjami na tarczach podtrzymywanych przez aniołki. M.in. możemy tutaj znaleźć ołtarz (grób?) z kwiatem lilii na pierwszym planie, Golgotę, Arkę Noego…
Zdecydowanie najpiękniejsze jest malowidło pokrywające ścianę i belkę tęczową, które zostało uzupełnione rzeźbami. Polichromia przedstawia panoramę Jerozolimy, z boków można podziwiać iluzjonistycznie ujęte budynki. Z lewej strony dzieła artysta umieścił orszak zdążający na Golgotę. Na czele orszaku jedzie żołnierz na koniu, który włócznia przebija bok Jezusa. Ciekawostką jest, że sama postać została namalowana, natomiast dłoń oraz włócznia zostały wyrzeźbione. Rzeźbiona jest również cała Grupa Ukrzyżowania, czyli Chrystus, Maria Magdalena podtrzymująca krzyż, Matka Boża, św. Jan Apostoł oraz anioł podający kielich Zbawicielowi.
Pod belką zawieszony jest obraz Veraikon z XVII wieku, czyli odbicie twarzy Chrystusa na chuście św. Weroniki.
Pięknie przedstawia się prezbiterium wraz ze znajdującym się w nim ołtarzem głównym. Rokokowy ołtarz pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Umieszczony w nim XVIII-wieczny obraz, przedstawia Trójcę Świętą. Bóg Ojciec i Jezus siedzą na obłokach, zaś pomiędzy nimi unosi się Duch Święty w postaci gołębicy w promienistej glorii. Postacie Boga Ojca i Chrystusa przykrywają metalowe sukienki imitujące tuniki. Po bokach ołtarza, pomiędzy kolumnami umieszczone zostały duże lustra, zaś poniżej bramki. Ołtarz wieńczy kolisty obraz patrona świątyni, św. Michała Archanioła, spychającego szatana do piekła.
W prezbiterium warto zwrócić uwagę na ławę kolatorską, w formie zabudowanej empory, zawieszoną nad wejściem do zakrystii. Prowadzą z niej schodki do przepięknej ambony. Zarówno ława kolatorska jak i ambona pochodzą z XVIII wieku. Całą ambonę zdobi piękna dekoracja rzeźbiarska. Na zaplecku ambony umieszczono postać św. Jana Nepomucena w stroju kapłańskim. Najpiękniej prezentuje się jednak baldachim. Znajduje na nim owalne malowidło przedstawiające Chrystusa Błogosławiącego, zaś na samej górze, rzeźba Boga Ojca w tiarze, stojącego za kulą ziemską.
Nawę główną od naw bocznych oddzielają łuki arkad, wsparte na pięknie dekorowanych słupach. Na uskokach łuków umieszczono duże figury apostołów. Po lewej stronie znajdują się kolejno: św. Szymon, św. Tomasz, św. Bartłomiej, św. Filip, św. Andrzej i św. Piotr. Na przeciw św. Piotra, ale już po prawej stronie stoi św. Paweł i dalej św. Jakub Starszy, św. Mateusz, św. Tadeusz, św. Maciej, św. Jakub Młodszy. Na łukach arkad umieszczone zostały ozdobne kartusze podtrzymywane przez dwa aniołki.
W nawach bocznych znajduje się sześć późnobarokowych, pochodzących z XVIII wieku, ołtarzy bocznych. Szczególnie pięknie prezentują ołtarze zamykające nawy od strony prezbiterium. Są podobne do siebie, dwukondygnacyjne, z trzema parami kolumn.
W ołtarzu po lewej stronie umieszczony został obraz św. Jana Kantego, pochodzący z pierwszej połowy XVII wieku. Święty klęczy, powyżej, z lewej strony, umieszczono Maryję i Jezusa w obłokach, zaś u dołu można zauważyć herb Uniwersytetu Jagiellońskiego (skrzyżowane berła i korona nad nimi). Po bokach obrazu stoją figury św. Iwona i św. Bernardyna. W drugiej kondygnacji ołtarza umieszczono późnogotycki, pochodzący z XVI wieku, obraz św. Anny Samotrzeciej.
Po prawej stronie, nawę boczną zamyka ołtarz z XVIII-wiecznym obrazem przedstawiającym św. Barbarę. Święta trzyma w rękach kielich i palmę męczeństwa. Po bokach obrazu umieszczono figury symbolizujące miłość (Chrystus w cierniowej koronie niosący baranka) oraz nadzieję (kobieta z kotwicą). W drugiej kondygnacji ołtarza znajduje się późnogotycki, pochodzący z XVI wieku, obraz przedstawiający św. Mikołaja.
W nawach bocznych znajdują się jeszcze cztery, skromniejsze i mniej rozbudowane ołtarze. W nawie po lewej stronie (północnej) umieszczono ołtarz z obrazami św. Jana Nepomucena oraz św. Wojciecha z XVII wieku. Po bokach stoją figury w zbrojach trzymające ozdobne kartusze z wizerunkami orła i lwa. W drugim ołtarzu umieszczono obraz św. Antoniego Padewskiego.
W nawie po prawej stronie (południowej) znajduje się ołtarz z obrazami Pokłon Trzech Króli oraz w zwieńczeniu św. Teresa z Avila pochodzącymi z XVIII wieku. Po bokach stoją figury św. Anny i św. Joachima. W drugim ołtarzu znajduje się obraz św. Tekli.
Kościół św. Michała Archanioła jest chyba najpiękniejszym barokowym drewnianym kościołem w Polsce. Gwarantuję, że zachwyci każdego. Liczne zabytki ruchome, piękne polichromie i rzeźby, bogate zdobienia warte są zobaczenia na własne oczy. POLECAM!!!