Ropica Górna to wieś położona w woj. małopolskim, w pow. gorlickim, w gminie Sękowa. Jej początki sięgają XIV wieku. Najcenniejszym zabytkiem na jej terenie jest cerkiew pw. Michała Archanioła.
Cerkiew pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku (wg najnowszych ustaleń z 1752 roku). Na obecne miejsce została przeniesiona w roku 1813 lub 1819. Dlatego też w wielu opracowaniach to te daty podawane są jako lata budowy świątyni. Budowla wzniesiona jest w konstrukcji zrębowej z drewna iglastego. Od północnego zachodu dostawiona jest wieża, w konstrukcji słupowo-ramowej, zwieńczona barokowym hełmem z pozornymi latarniami. Nad nawą i prezbiterium znajdują się analogiczne wieżyczki w formie latarni, zwieńczone makowicami (cebulami). Do prezbiterium, od strony południowej, przylega zakrystia. Całość otoczona jest ogrodzeniem z lat 80-tych XX wieku, nawiązującym do architektury świątyni.
W cerkwiach greckokatolickich najokazalszy jest ikonostas. Ikonostas to ozdobna, pokryta ikonami ścianka, odgradzająca prezbiterium od nawy. Ikony zawsze ułożone są w określonym porządku. Najniższy rząd ikon, to ikony namiestne. Pierwsza ikona od lewej przedstawia świętego, najbardziej czczonego na danym terenie, kolejna to Bogurodzica z Dzieciątkiem, następna przedstawia Chrystusa, zaś ostania ikona, zwana chramową, przedstawia patrona danej cerkwi. Pomiędzy nimi znajdują się carskie wrota (pośrodku) zaś z boku, jednoskrzydłowe, tzw. drzwi diakońskie. Kolejny rząd ikon to tzw. prazdniki, czyli ikony obrazujące 12 najważniejszych świąt kościoła wschodniego. Są to: Narodzenie Marii, Wprowadzenie Marii do świątyni, Zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, Ofiarowanie w świątyni, Chrzest Jezusa w Jordanie, Przemienienie na górze Tabor, wjazd do Jerozolimy, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zaśnięcie Bogurodzicy, Podwyższenie Krzyża Pańskiego. Trzeci rząd ikon przedstawia apostołów, zaś czwarty rząd patriarchów i proroków Starego Testamentu. Nad carskimi wrotami najczęściej umieszczone jest przedstawienie Ostatniej Wieczerzy, powyżej ikona przedstawiająca Chrystusa Pantokratora czyli władcę i sędziego wszechświata. Zwieńczeniem ikonostasu jest krzyż.
Rokokowy ikonostas w cerkwi św. Michała Archanioła pochodzi z XVIII wieku. Pierwsza od lewej ikona namiestna przedstawia św. Onufrego Wielkiego (pustelnik, żyjący w IV wieku, zm. 12 czerwca, rok śmierci nie jest znany). Ikona ta zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ przedstawienie tego świętego należy do rzadkości na tym terenie. Kolejne ikony przedstawiają Bogurodzicę (w typie Hodigitria – najstarszy i najbardziej rozpowszechniony typ ikonograficzny przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem na ręku), Pana Jezusa Nauczającego, zaś na ikonie chramowej został przedstawiony patron cerkwi, czyli św. Michał Archanioł.
Pomiędzy ikonami namiestnymi, po środku, znajdują się carskie wrota, na których umieszczonych zostało sześć maleńkich ikon. Cztery u dołu przedstawiają ewangelistów: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Zaś dwie górne Matkę Boską (po lewej) oraz Archanioła Gabriela (po prawej). Drzwi diakońskie zostały ozdobione pięknie namalowanymi postaciami. Na drzwiach z lewej strony umieszczono postać Melchizedeka (kapłan współczesny Abrahamowi, król Szalemu), na drzwiach po prawej, uwieczniony został Mojżesz trzymający tablice z dziesięcioma przykazaniami.
Powyżej ikon namiestnych znajduje się dwanaście prazdników, zaś wyżej ikony przedstawiające dwunastu apostołów. Pomiędzy nimi, pośrodku, została ulokowana ikona przedstawiająca Chrystusa Pantokratora (czyli władcę i sędziego Wszechświata). Najwyższy rząd ikon przedstawia proroków Starego Testamentu.
W nawie warto zwrócić uwagę na dwa, późnobarokowe ołtarze boczne. W tym po lewej stronie, znajduje się obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. W zwieńczeniu ołtarza umieszczono malowidło przedstawiające św. Józefa z małym Jezusem. W ołtarzu po prawej stronie umieszczona została ikona św. Mikołaja, zaś w zwieńczeniu ikona św. Kosmy i Damiana.
Ściany i sklepienie pokrywa kilka ciekawych malowideł. Przede wszystkim uwagę przyciąga duża polichromia na sklepieniu nawy. Przedstawia scenę Przemienienia Pańskiego na Górze Tabor. Centralną postacią obrazu jest Jezus w swojej chwale. Po jego bokach artysta namalował wpatrujących się w niego Mojżesza (po lewej) i Eliasza (po prawej). U dołu zaś zostali ukazani przerażeni, czy może oślepieni blaskiem chwały, apostołowie: Piotr, Jakub i Jan.
Drugie malowidło na sklepieniu, nad chórem, przedstawia Maryję Niepokalanie Poczętą, z księżycem u jej stóp i wieńcem z dwunastu gwiazd nad jej głową.
Ciekawe są dwa portrety świętych namalowane na ścianach pomiędzy ikonostasem, a ołtarzami bocznymi. Ten po lewej stronie przedstawia świętą Olgę Kijowską (ur. ok. 923/927 r., zm. 24 lipca 969 r.), zaś ten po prawej św. Włodzimierza I Wielkiego (ur. ok. 958 r., zm. 15 lipca 1015 r.).
Ściany zdobią również inne malowidła, jak chociażby scena przedstawiająca powrót syna marnotrawnego do domu.
Równie ciekawie przedstawia się prezbiterium. Ale jest ono nieco inne niż te, jakie znamy z katolickich kościołów. W cerkwi grekokatolickiej msze sprawowane są tyłem do wiernych. I do prezbiterium, znajdującym się za ikonostasem, na ogół świeccy nie mają wstępu, a kobiety w szczególności. Cerkiew w Ropicy Górnej obecnie służy katolikom, lecz wewnątrz zachowany jest stary porządek. Pośrodku prezbiterium stoi stół ołtarzowy. Na ołtarzu umiejscowione jest, bogato zdobione, tabernakulum w formie małej świątyni. Na drzwiczkach umieszczono malowidło przedstawiające Jezusa błogosławiącego chleb i wino. Wyżej, pod kopułą wspartą na czterech filarach, umieszczono Baranka Bożego, który symbolizuje Chrystusa. Całość wieńczy krzyż umieszczony na szczycie kopuły.
W prezbiterium warto jeszcze przyjrzeć się kilku obrazom i malowidłom. Po lewej stronie wisi spory obraz przedstawiający św. Mikołaja. Nad oknem umieszczono owalny obraz na którym ukazano Trójcę Świętą. Pan Jezus z krzyżem w ręku i Bóg Ojciec siedzą na obłokach, zaś Duch Święty unosi się nad nimi w postaci gołębicy. Kolejny obraz przedstawia koronację Matki Bożej w niebie przez Trójcę Świętą.
Z obu stron okna, na ścianach, namalowano dwie polichromie figuralne. Po lewej znajduje się scena Ukrzyżowania. Pod Krzyżem stoi Maryja i św. Jan, zaś u dołu, pod krzyżem, który obejmuje, klęczy św. Maria Magdalena. Drugie malowidło, po prawej stronie okna, przedstawia modlitwę Jezusa w Ogrójcu.
Warto na własne oczy obejrzeć cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Ropicy Górnej. Piękny ikonostas zachwyci każdego, polichromia figuralna, nie pozwoli przejść obok obojętnie, ołtarze boczne i obrazy z całą pewnością sprawią, że na chwilę się przy nich zatrzymamy, a wyjątkowe tabernakulum w prezbiterium, na długo zostanie w naszej pamięci. Pojedźcie, zobaczcie, nie będziecie zawiedzeni. POLECAM!!!
